Introduction à la gestion des flux touristiques d’Angkor


Kérya Chau Sun |

porte-parole, conseillère pour l’Autorité Nationale APSARA pour la protection du site et l’aménagement de la Région d’Angkor au Cambodge. Introduction

KMFR

ចៅ ស៊ុនកិរិយា

អ្នកនាំពាក្យអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា

ការ​បណ្ដុះ​បណ្ដាល​ផ្នែក​បេតិកភណ្ឌ​តាម​អ៊ីងធឺណិត

សេចក្ដីផ្ដើមអំពីការគ្រប់គ្រងលំហូទេសចរនៅអង្គរ

 

ខ្ញុំ​សូម​ធ្វើ​សេចក្ដី​ផ្ដើម​​របស់ខ្ញុំ ដោយ​រំឭកអំពី​សេចក្ដីប្រកាសរបស់​ឯកឧត្តម វ៉ាន់ ម៉ូលីវណ្ណ ស្ថាបនិក​ និង​ជាប្រធានទី១​នៃអាជ្ញា​ធរអប្សរារហូត​ដល់​ឆ្នាំ​២០០១ ហើយ​ដែល​បានទទួល​មរណភាពកាល​ពី​ពេល​ថ្មីៗនេះ៖ នៅ​ឆ្នាំ​១៩៩៥ ឯក​ឧត្តម​មាន​ប្រសាសន៍​ថា « ទេសចរណ៍មួយដែលមិនមានការត្រួតពិនិត្យ គឺជាការគំរាមកាន់តែឆាប់រហ័សនិងកាន់តែបំផ្លិចបំផ្លាញថែមទៀតដល់បេតិកភណ្ឌរបស់យើងគ្រោះថ្នាក់ជាងពេលវេលាច្រើនឆ្នាំនៃការបោះបង់ចោល​​និងការលួចប្លន់ទៅទៀត»។

យើង​​មិនអាច​រៀបចំ​ទេស​ចរណ៍នៅ​ក្នុងរមណីយ​ដ្ឋានដូចជា​អង្គរនេះ​ ដោយ​មិនគិត​គូរ​ដល់​​ផល​វិបាកដែល​បណ្ដាល​មក​ពី​លំហូ​ភ្ញៀវ​ដ៏គំហុក​ទៅលើ​​បរិ​យាកាស​មួយ​ដ៏​ពិសេស ដែលជា​លក្ខណៈ​ពិសេស​របស់​​រមណីយដ្ឋាន​អង្គរុំ បរិយាកាស​នោះ​គឺ​រួម​ទាំង​ឌួង​ព្រលឹង​នៃរមណីយដ្ឋាន​​នេះ​ ដែល​ត្រូវ​បាន​រំខាន​ដោយ​សារ​ដំណើរ​ទៅ​មក​របស់​ភ្ញៀវ​ទេស​ចរ នាំ​ឲ្យ​ដែនដី​នៃ​ឧទ្យាន​​នេះ​មិន​ដូច​ជា​ទី​កន្លែង​មួយ​ពិត​ប្រាកដ ឬ​ក៏ថាគ្រាន់​តែជា​ទី​កន្លែងសម្រាប់​មនុស្ស​ឆ្លង​​កាត់​ប៉ុណ្ណោះ ហើយ​វត្តមាន​ភ្ញៀវ​ដ៏​ច្រើន​នេះ​អាចនាំ​ឱ្យ​បាត់បង់​បន្ដិច​ម្ដងៗ​នូវលក្ខណៈដើមជាទី​សក្ការៈ​​​របស់ឧទ្យាន​។

ឌួង​ព្រលឹង​នៃ​ទឹក​ដី​​អង្គរ ក៏​ចេញ​មក​ពី​​ភាព​ធំ​ស្កឹម​ស្កៃនៃ​ប្រាង្គ​ប្រាសាទ​ទាំង​ឡាយ ​នៃដុំ​សិលា​​ប្រាសាទរាប់ពាន់​ឆ្នាំ ដែលស៊ី​សង្វាក់គ្នា​យ៉ាង​ខ្លាំង​ជា​មួយ​នឹង​ធម្មជាតិ ដែល​ជួន​កាលអាច​ដុះចាក់​ស្រេះ​លើ​ប្រាសាទ​ ក៏ប៉ុន្ដែ​ ​វត្តមាន​ជាប់​ជា​និច្ចនៃ​ដើម​ឈើដុះ​លើ​ប្រាសាទ និង​ដំណើរទៅមក​ឥតឈប់​ឈរ​របស់​ភ្ញៀវទេសចរ ​បើទោះបីជាម្ដងបន្តិចៗក្ដី ប៉ុន្តែ​វាច្បាស់​ជា​ធ្វើ​ឱ្យ​ប្រាសាទ​ទ្រុឌ​ទ្រោម​ ប្រសិន​បើ​វិធានការសមស្របមិន​ត្រូវ​បាន​ចាត់​ឡើងទេនោះ​។ តាមពិតទៅ ឌួង​ព្រលឹង​នៃ​ទឹក​ដី​នេះ គឺជា​ឌួង​ពញរលឹង​​ព្រះអាទិទេព។

អង្គរ​គឺជា​គ្រាប់គជ់​ដ៏ចិញ្ចែង​ចិញ្ចាច​នៃ​បេតិកភណ្ឌ​ពិភព​លោក ទោះបីជា​អង្គរមាន​វាសនាមួយ​​ពិសេស​ខុស​ពី​គេ បើ​ប្រៀបធៀប​ទៅនឹង​រមណីយដ្ឋាន​​ផ្សេង​ទៀត​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ក៏​ដោយ ប៉ុន្តែ អង្គរ​​គឺ​ជា​​ដែន​​ដី​មួយដែល​ត្រូវ​បាន​បញ្ចូល​ទៅ​ក្នុងវិស័យទេស​ចរណ៍ ដោយ​ប្រឈម​នឹង​ភាព​មិន​ប្រាកដ​ប្រជា និង​ឧបសគ្គ​នៃ​កិច្ច​អភិវឌ្ឍ​ ដែល​ទទួល​រង​ដោយ​ផលិត​ផល​ទេស​ចរ​ណ៍គ្រប់​ប្រភេទ​ផ្សេង​ទៀត​ដែរ​។

តើភ្ញៀវទេសចរ ដែលមកទស្សនា​ក្រុង​អង្គរនៅសតវត្សរ៍ទី២១ ​ខុសពីភ្ញៀវទេសចរ ដែល​មកទស្សនា​អង្គរ​ កាល​ពី​សម័យ​​​លោក Henri Mouhot រក​ឃើញ​អង្គរ​នៅសតវត្សរ៍ទី១៩ ដែរឬយ៉ាងណា?

ទោះបីជា​ភ្ញៀវ​ប្រភេទ​ណា​ក៏​ដោយ មក​ពី​បស្ចិម​ប្រទេស​ក្ដី ឬ​មក​ពី​អាស៊ី​ក្ដី តើពួកគេ​មក​ក្រុង​អង្គរ​នេះ​ដើម្បីស្វែង​រក​អ្វី​ទៅនាពេល​បច្ចុប្បន្ន? អង្គរជា​បេតិក​ភណ្ឌ​ពិភព​លោក ដែល​អ្នក​វិទ្យាសាស្រ្ដពេញ​ចិត្ត និងព្យាយាមការពារ​ ​ភ្ញៀវទេស​ចរ​​ចង់សម្រេចតាមក្ដីសុបិន​របស់ខ្លួនឬ? តើ​គេ​អាចមានអារម្មណ៍យ៉ាងណា​នៅពេលគេ​បានឃើញ​ក្រុង​អង្គរនៅសតវត្សរ៍ទី២១?

អង្គរ​សព្វថ្ងៃ​នេះ ​មិនបាន​ធ្វើ​ឲ្យ​អ្នកណា​ខក​ចិត្តឡើយ ប៉ុន្តែអ្នកខ្លះមានការ​សោក​ស្ដាយ ដោយសា​រវង្វេងវង្វាន់​ព្រោះតែភ្ញៀវទេសចរ​ច្រើន​ពេក នាំឲ្យ​អង្គរ​បាត់​បង់​ភាព​អស្ចារ្យ​របស់​វា គឺ​ភាព​អស្ចារ្យ​ដែលពួកគេ​​ចង់​ឃើញ​នោះ​។ អង្គរ​នាំ​ឱ្យ​មាន​ក្ដី​ស្រមើ​ស្រមៃ​សហ​សម័យ​​តាំង​ពី​យូរមក​ហើយ រីឯ​ភ្ញៀវទេសចរ​បានជាប់​ចិត្ត​ទៅនឹង​ទេវកថា ព្រម​ទាំង​​អាថ៌កំបាំង​ជុំ​វិញអង្គរ​​នេះ​​។ ម៉្យាង​ទៀត​ ពាក្យដែលពួកគេ​ប្រើ​ប្រាស់ជា​ញឹក​ញាប់ ដើម្បី​​កំណត់​និយមន័យ​ឲ្យ​ក្រុង​អង្គរ គឺ​ « ភាព​អស្ចារ្យ​របស់​​អង្គរ » ឬ « វា​ហួស​ពីក្ដី​​ស្រមៃ » ឬក៏​ « ការពិតមិនខុស​ពី​​វេទ​កថា » ឡើយ​។

អង្គរប្រជុំ​ទៅ​ដោយភាព​ទាក់​ទាញ​ទេស​ចរណ៍គ្រប់​បែបយ៉ាង ពោល​គឺ​មាន​ចម្លាក់​ដ៏​ស្រស់ស្អាត​ខុសអំពី​​កន្លែង​ដទៃ ​ដែល​បង្ហាញ​អំពីវីរកថានៃក្សត្រ​សម័យអង្គរ ក៏ប៉ុន្តែ​ក៏​បង្ហាញអំពីកាយ​វិការ​បែប​ធម្មជាតិ​ដ៏រស់​រវើកនៃ​ជីវិត​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​របស់​ប្រជាជន​ ទាំងអស់នេះ​សុទ្ធតែត្រូវ​បាន​គ្រប​ដណ្ដប់​នៅ​ក្នុង « ព្រៃព្រឹក្សា » ដែលមាន​ពាស​ពេញ និង​ប្រកប​ដោយសុវត្ថិភាព​​។

លក្ខណៈសម្បត្តិ​រួមមួយនៃ​​ភ្ញៀវទេស​ចរ ទោះបីជាមាន​ប្រភព​មកពី​ទីណាក៏​ដោយ ទោះបីជា​​ពួក​គេ​មាន​វប្បធម៌​និង​កាន់​សាសនា​ខុសគ្នា​យ៉ាងណា​ក៏​ដោយ គឺ​ថាពួកគេសុទ្ធ​តែ​ជាប់​ចិត្ត​ទៅនឹង​បរិយា​កាស​ដែល​សាយ​ចេញពី​ក្រុង​អង្គរ​ និងអារម្មណ៍​រំភើប​ដែល​មាន​នៅ​ក្នុង​ចិត្ត​របស់​ពួក​គេ។

លក្ខណៈជា​ទី​សក្ការៈ គឺជា​គ្រឹះ​នៃ​អត្ថិភាព​​ក្រុងអង្គរ ហើយ​យើងមាន​កាតព្វ​កិច្ចត្រូវ​​រក្សា​​ទិដ្ឋភាពសាសនានៃឧទ្យាន​​។ ​ភាព​ធំ​ល្វឹង​ល្វើយ​នៃ​រមណីយ​ដ្ឋាននេះ ត្រូវធ្វើ​យ៉ាង​ណា​ឱ្យ​ភ្ញៀវទេសចរដែល​ចង់​ស្វែង​យល់​ពី​វប្ប​ធម៌​មួ​យ​ថ្មី និង​​ភ្ញៀវទេសចរ​ដែល​មក​ស្វែង​រក​កន្លែង​ស្ងប់​ស្ងាត់ដើម្បី​ស្មិង​ស្មាធិ៍ សុទ្ធ​តែ​អាច​សម្រេច​បំណង​របស់​ខ្លួនបានព្រម​គ្នា។

​ការ​គ្រប់គ្រង​ទេសចរណ៍មួយ​ដែល​ល្អគឺ​​ស្ថិតនៅត្រង់​ការធ្វើ​ទសេចរណ៍ដែល « អាច​ទទួល​យក​បាន​​ » ពី​សំណាក់​ភ្ញៀវ​ទាំងអស់គ្នា រីឯ​ការទទួល​បដិសណ្ឋារកិច្ចនោះត្រូវតែ​ឆ្លើយ​តបទៅ​នឹង​​ការ​រំពឹងទុក​របស់ភ្ញៀវ​គ្រប់​រូប​។

ការ​គ្រប់គ្រង​លំហូភ្ញៀវ​ទេសចរគឺជាគោលដៅ​មួយ​ដ៏ធំ ដើម្បីធានា​បាន​នូវ​ការ​ទស្សនា​មួយ​ប្រកប​ដោយគុណភាព ដើម្បី​អាច​ឲ្យភ្ញៀវ​គ្រប់គ្នា​សម្រេច​បាននូវសុបិន​របស់​ខ្លួន​ក្នុងពេល​មក​​ទស្សនា​អង្គរ​ ឃើញ​សោភណភាព​ដ៏​ត្រចះត្រង់ ​និងភាព​អស្ចារ្យ​ទាំង​ឡាយ​របស់​វា​។ ចុង​ក្រោយ ភាព​ល្អ​ឯករបស់​អង្គរ​គឺពិតជា​សំខាន់ណាស់ រក្សាបាន​នូវ​ភាព​ល្អ​ឯក​នេះ លុះត្រា​តែ​ការ​បើក​ឱ្យ​ភ្ញៀវ​​ទេស​ចរចូល​ទស្សនា​មិន​ព្រងើយ​កន្ដើយចំពោះឌួង​ព្រលឹង​នៃ​រមណីយដ្ឋាន នោះ​ដើម្បី​រក្សាការពារ​ប្រាសាទ​នេះ​ឲ្យ​ចេញផុត​អំពី​ « ការធ្វើ​ឲ្យមានលក្ខណៈសាមញ្ញ »។

ចំណាត់​ថ្នាក់​ឧទ្យាន​​អង្គរក្នុង​បញ្ជី​បេតិ​កភណ្ឌ​ពិភព​លោក គឺជា​មោទនភាពមួយសម្រាប់​ប្រជា​ជន​កម្ពុជា​។ ការណ៍​ដែល​អង្គរ​​ត្រូវ​បានទទួល​ស្គាល់ ក៏ដោយសារតែជាវប្បធម៌​របស់​ប្រជាជន​​កម្ពុជា និង​ជា​អរិយធម៌​របស់​ប្រជាជនកម្ពុជា ដែល​ពិភព​លោក​ទាំង​មូល​គោរព​ ឲ្យ​តម្លៃ​ ជាអរិយ​ធម៌​មួយ​ដ៏មាន​កិត្យា​នុភាព ក៏ប៉ុន្តែ​ទាំងអស់​នេះ​តម្រូវ​ឲ្យ​មាន​​ការទទួល​ខុស​ត្រូវ​ដ៏ធំធេង ​ដែលគេ​ត្រូវ​តែ​រៀន​គ្រប់គ្រង​។

​ការ​លំបាក​ដ៏ធំ​មិនមែន​ស្ថិត​តែ​លើ​​ជោគជ័យ​នៃ​ការ​រៀប​ចំ​ ដែល​គោរព​ទៅ​តាម​តម្លៃ​បេតិកភណ្ឌនៅ​ក្នុង​បូរណភាពនិង​យថាភាព​​របស់​ប្រាសាទ និង​ការ​​​ការ​គ្រប់​គ្រងបេតិ​កភណ្ឌ​​ប្រកប​​ដោយ​សុដុមរមនា​​ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏​ស្ថិត​នៅ​លើ​ការ​បែង​ចែក​ប្រកប​ដោយ​សម​ធម៌​នូវ​ការ​​អភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋ​កិច្ច ដោយព្យាយាម​រក្សា​ឱ្យ​បាននូវ​លក្ខណៈ​សក្ការៈ និងភាព​អស្ចារ្យ​របស់​​អង្គរ ដើម្បី​ឲ្យ​ប្រជាជន​កម្ពុជា​នៅ​តែ​អាច​បន្ដ​មក​គោរព​ចំពោះ​ព្រះអាទិទេព​របស់​ខ្លួន​បាន រីឯ​ភ្ញៀវ​ទេសចរអាច​បន្ដ​មក​គយ​គន់​ស្ងើច​សរសើរ​ចំពោះក្បាច់ចម្លាក់​នៅ​​ក្នុង​ប្រាសាទ ហើយ​អង្គរ​នៅ​តែ​អាច​ធ្វើឱ្យ​មនុស្ស​ច្រើន​ជំនាន់​ទៀត​មានការ​ស្រមើ​ស្រមៃចង់​ឃើញ​។

វា​ជា​ភារកិច្ច​របស់​រដ្ឋ និង​វិស័យ​ឯកជនកម្ពុជា​ ដោយ​​សហ​ការជាមួយ​​សហ​គមន៍អន្ដរជាតិ ដែល​​ត្រូវ​លើក​​ស្ទួយ​ឲ្យ​បានជា​អតិ​បរមានូវទិដ្ឋភាព​វិជ្ជមាន និង​កាត់​បន្ថយ​ឱ្យ​បាន​ជា​អតិ​បរមា​នូវ​ទិដ្ឋភាពអវិជ្ជមាន ដោយបង្កើត​ក្របខ័ណ្ឌមួយ​ដ៏តឹង​រឹង ប៉ុន្តែសម្របទៅតាម​ប្រទេស ​និង​វប្បធម៌របស់​កម្ពុជា ដោយ​បញ្ចូល​​ប្រជាពលរដ្ឋ​ទៅ​ក្នុង​ដំណើរ​ការ​នេះ ហើយជា​ពិសេស ​​ជួយ​ប្រជាជន​ឲ្យ​ងើប​ឈរ ឡើង ​ឆ្ពោះ​ទៅកាន់​ការ​​យល់​ដឹងប្រកបដោយចីរភាព ពី​ភាព​សម្បូរ​បែប​នៃ​បេតិកភណ្ឌ​របស់ខ្លួន​។

ពិត​មែន​ហើយ ​ការ​ដាក់​បញ្ចូល​រមណីយ​ដ្ឋានមួយ​ដូច​ជា​អង្គរ​នេះ​​ទៅក្នុង​វិស័យទេស​ចរណ៍ តម្រូវ​ឲ្យ​​យល់​អំពី​សញ្ញាណ​សំខាន់ៗ​ពីរ​នៃ​ដែន​ដី គឺ ៖ « រស់នៅក្នុង​​បេតិកភណ្ឌ » និង « រស់នៅដោយសារបេតិកភណ្ឌ »។ គេ​ត្រូវ​គិត​គូ​ពី​ធាតុទាំង​ពីរ​នេះ​ ​ជា​ពិសេស​ សម្រាប់ប្រជាជន ដែល​ « ទទួល​រង » ផលវិបាកនៃការ​ធ្វើ​បេតិ​កភណ្ឌ​ភាវរូបនីយ​កម្ម គឺថាពួកគេ « រស់នៅ​ក្នុង​បេតិកភណ្ឌ ហើយ​​ត្រូវ​តែ​អាច​រស់នៅ​បាន​ដោយសារ​បេតិកភណ្ឌ​ »។

ខ្ញុំ​សូម​ធ្វើ​សេចក្ដី​សន្និដ្ឋានអំពីការគ្រប់គ្រង​ទេសចរណ៍​នៅអង្គរ ដោយ​រំឭក​អំពី​ពាក្យ​សម្ដី​របស់​អតីត​ព្រះមហាក្សត្រនរោត្តមសីហនុ ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ ៖ « ពិតណាស់ ខ្ញុំក្រ បើ​​និយាយអំពីសេដ្ឋកិច្ច ក៏ប៉ុន្តែខ្ញុំពិតជាស្ថិតក្នុងចំណោមអ្នកមានជាងគេនៅលើពិភពលោកដោយសារអតីតកាលរបស់ខ្ញុំ ! »។

ពាក្យ​សម្ដី​ទាំង​នេះ​សង្ខេប​យ៉ាង​ច្បាស់ពី​ស្ថានភាពនៅ​អង្គរ​នៅពេល​សព្វ​ថ្ងៃ អតីត​កាល​ដ៏​រុង​រឿង​នៃ​បេ​តិកភណ្ឌ​ខ្មែរ មិនទាន់បាន​ទទួល​ជោគជ័យ​ក្នុង​ការ​ផ្ដល់​ឲ្យ​ប្រទេស​នេះ​នូវ​​វឌ្ឍនភាព​កាល​ពី​អតីត​កាល​នៅ​ឡើយទេ ក៏ប៉ុន្តែ​​អតីត​កាលនោះ​នៅ​​រក្សា​បាន​នូវ​​កិត្យា​នុភាព​របស់ខ្លួន​ នៅ​​ក្នុង​ពិភព​មួយ ដែលគេកាន់តែផ្ដល់​តម្លៃដល់​ភាពសម្បូរ​បែប​ខាង​ផ្នែក​វប្បធម៌។

CHAU SUN Kérya

Porte-paroles pour l’Autorité nationale APSARA

E-PATRIMOINES

Introduction à la gestion des flux touristiques d’Angkor

Je souhaite commencer mon introduction en rappelant cette déclaration de Son Excellence Monsieur Vann Molyvann, fondateur et Premier président de l’Autorité nationale APSARA jusqu’en 2001, et qui nous a quitté récemment : en 1995, il disait « qu’un tourisme non contrôlé, est une menace encore plus rapide et plus dévastatrice pour notre patrimoine que les années d’abandon et les pilleurs clandestins

Nous ne pouvons pas traiter du tourisme dans un site comme Angkor, sans prendre en compte les conséquences de la fréquentation massive sur l’atmosphère si particulière qui le caractérise, et qui englobe l’esprit de ses lieux, perturbé par le va et vient des visiteurs, faisant de son territoire un non-lieu, ou seulement un lieu de passage, et pouvant éclipser peu à peu sa sacralité originelle.

L’esprit des lieux d’Angkor émane aussi du gigantisme de ses monuments, de ses pierres millénaires qui se marient si bien avec la nature parfois envahissante, mais toujours présente, et que le piétinement incessant des visiteurs détériore, même lentement, mais sûrement si des mesures adéquates ne sont pas prises. En fait, l’esprit des lieux, c’est l’esprit des dieux.

Angkor est l’un des fleurons du Patrimoine mondial, même s’il a un destin très particulier par rapport au reste du pays, il n’en reste pas moins un territoire mis en tourisme avec les aléas et les obstacles du développement, que subit tout produit touristique.

Est-ce que les visiteurs du XXIème siècle d’Angkor diffèrent des visiteurs venus depuis sa redécouverte par Henri Mouhot au XIXème siècle ?

Quel que soit le public, occidental ou asiatique, que vient-il chercher à Angkor, aujourd’hui patrimoine mondial, choyé par les scientifiques qui essaient de le protéger, et les touristes qui veulent tous réaliser un rêve ? Que peut-on ressentir en découvrant Angkor au XXIème siècle ?

Angkor aujourd’hui ne déçoit pas, mais certains éprouvent des regrets d’être désorientés par la grande fréquentation touristique, qui lui fait perdre la magie qu’ils sont venus « trouver ». L’imaginaire contemporain a été depuis longtemps investi par Angkor, et les visiteurs se sont attachés au mythe et au mystère, qui entourent ce lieu. D’ailleurs, les mots qu’ils utilisaient fréquemment pour définir Angkor sont « la magie d’Angkor » ou « cela dépasse l’imagination », ou encore « la réalité n’a pas trahi le mythe. »

Et Angkor regroupe toutes les facettes du tourisme, des sculptures magnifiques, hors du commun relatant les épopées héroïques des rois angkoriens mais aussi les gestes naturels et vivants de la vie quotidienne de la population, le tout enveloppé dans une « jungle » éparpillée et sécurisée.

Le point commun des visiteurs, quelles que soient leurs origines, leurs cultures ou leurs religions, c’est qu’ils sont tous sensibles à l’atmosphère qui se dégage d’Angkor, et l’émotion qui les envahit.

Le caractère sacré est l’essence même de l’existence d’Angkor et il est de notre devoir de garder sa dimension religieuse. Il faut que l’immensité du site puisse faire cohabiter le touriste curieux de découvrir une nouvelle culture et le visiteur venu chercher un lieu paisible pour se recueillir.

La réussite d’une bonne gestion touristique repose sur une cohabitation « acceptable » de tous les publics et l’accueil doit répondre à l’attente de tous.

La gestion des flux de visiteurs est le grand défi pour garantir une visite de qualité pour permettre à tous de réaliser leur rêve de voir Angkor dans toute sa splendeur et toute sa magie. Enfin, l’unicité de son lieu est essentielle, à condition que la mise en tourisme ne soit pas indifférente à son esprit des lieux afin de le préserver de la « banalisation ».

Le classement d’Angkor sur la Liste du Patrimoine mondial est une fierté pour les Cambodgiens. Qu’Angkor soit reconnu, c’est aussi leur culture et leur civilisation que le monde entier honore comme l’une des plus prestigieuses, mais cela leur confère une responsabilité très lourde qu’il faut qu’ils apprennent à gérer.

La grande difficulté ne réside pas uniquement dans la réussite d’un aménagement respectant la valeur patrimoniale dans son intégrité et son authenticité, et de la mise en place d’une gestion harmonieuse du site, mais aussi dans l’instauration d’une répartition équitable du développement économique, tout en essayant de maintenir le caractère sacré et magique d’Angkor, pour que les Cambodgiens puissent continuer de venir rendre hommage à leurs dieux, que les visiteurs puissent continuer d’admirer les bas-reliefs dans les temples et qu’il fasse encore rêver de nombreuses générations.

Il incombe aux pouvoirs publics et le secteur privé cambodgiens, en coopération avec la communauté internationale, de maximiser les aspects positifs et de minimiser les aspects négatifs, en installant un cadre rigoureux mais adapté au pays et à sa culture, associant la population et surtout en l’aidant à s’élever vers une compréhension durable de sa richesse patrimoniale.

En effet, la mise en tourisme d’un site tel qu’Angkor, requiert les deux notions principales d’un territoire : « Habiter le patrimoine » et « Vivre du patrimoine ». Ces deux éléments doivent être pris en considération en particulier pour les habitants qui « subissent » les conséquences d’une patrimonialisation, c’est qu’ils « y habitent et doivent pouvoir en vivre ».

Je souhaite conclure sur la gestion du tourisme à Angkor en rappelant les paroles de Feu le Roi-Père Norodom Sihanouk : « Je suis pauvre, il est vrai du point de vue économique, mais je suis l’un des plus riches du monde avec mon passé ! ».

Ces paroles résument bien la situation d’Angkor aujourd’hui, le passé fabuleux du patrimoine khmer n’a pas encore réussi à lui apporter la prospérité ancienne, cependant il a gardé son prestige dans un monde où les richesses culturelles sont de plus en plus valorisées.

 

Kérya Chau Sun

Kérya CHAU SUN est porte-parole et conseillère auprès de l'Autorité nationale APSARA, après avoir mis en place le Département de développement touristique et le Département de développement culturel, des musées et des normes patrimoniale de l’institution.

Nommée point focal national pour le patrimoine culturel mondial de l'UNESCO, elle est membre du Secrétariat du Comité International de Coordination pour la sauvegarde et le développement du site historique d'Angkor (C.I.C.)

Docteur en géographie, Université de Sorbonne, elle est spécialisée en tourisme, en gestion de sites et en patrimoine culturel.

Posted in Cambodge Gestion de site et flux touristiques, Cambodge, Formation continue à distance, Formation.